el - Havâssu’n - Nâfi'a fî Tefsîr - i Sûreti’l - Vâki'a

Yaklasik alti asirlik Osmanli Medeniyeti askeri ve siyasi alanda oldugu gibi kültürel alanda da çok önemli eserler ortaya koymustur. Bu eserlerin Osmanlica kaleme alinmis olmasi günümüz gençligi ve de özellikle Osmanlica bilmeyenler tarafin­dan okunup istifade edilmesine mani olmaktadir. Yeni nesillerin atalarinin çalismalarindan, onlarin kültür mirasindan yararla­namamasi gibi bir durum kabul edilebilecek bir sey olmasa gerektir.
Dolayisiyla bu mirasimizin gerek sadelestirme ve gerekse transkripsiyon yoluyla günümüz bilim dünyasina kazandirilmasi çok önemlidir. Böylece geçmise ait tecrübelerin gelecek nesillere aktarilmasi ve ecdadin atmis oldugu temeller üzerine yeni binalarin insasi gerçeklesmis olacaktir.Iste transkripsiyonunu yaptigimiz, Mehmed Fevzi Efendi'nin 'el-Havâssu'n-Nâfi'a fî Tefsîr-i Sûreti'l-Vâki'a' adli eseri de müellifin yasamis oldugu zaman dilimi kültür hayatini yansitmasi ve ayni zamanda Osmanli tefsir çalismalarini da animsatan tipik bir tefsir örnegi olmasi açisindan biz nesillere yeni bir seyler verecegi kanaa­tindeyiz.
Bu açidan adi geçen bu eseri inceleyerek tefsir ilmindeki yerini bu ilme katkilari ile kendinden sonrakilere tesirinin ortaya koyulmasinin ilmi bir ihtiyaç oldugu düsüncesiyle bu çalismaya karar verdik.Üslûbu ve dili günümüz Türkçe'sine göre oldukça edebî ve yer yer anlasilmasi güç cümlelerle doludur. Çalismamiz esnasinda müellifin kullanmis oldugu dili, o günün Osmanli ulemasinin dil ve edebiyat yönüyle kültürel zenginligini yansitmasi adina mümkün oldugunca muhafaza etmeyi özellikle uygun gördük.
Eser 1313 senesinde Istanbul'da basilmis olan bu eser, 19 sayfa gibi küçük hacimli olmasina ragmen hayli velûd olan müellifin tefsir sahasinda kaleme almis eserlerinden sadece birisidir. Eserde tefsîr ve usûlü açisindan göze çarpan en önemli husus ayetlerin mea­limsi izah ve beyânlarla yorumlanmis olmasidir. Bu açidan klasik tefsir anlayisinin öne çikan disiplinlerinden birkaç hadisle istishad disinda hemen hemen hiç yarar­lanil­mamistir.
Eserin okuyucular tarafindan daha kolay anlasilmasi için imkânlar ölçüsünde her türlü çaba harcanmistir. Ilmi ölçütler çerçevesinde bazi tasarruflarda bulunul­mustur.Çalismaya geçmeden önce okuyucuya müellif hakkinda kisa da olsa bilgi verebilmek için hayati, ilmi sahsiyeti ve eserleri belirtilmistir. Eser Osmanlica oldugundan ve kaleme alinmis oldugu zaman dilimi içinde günümüz mevcut sayfa düzeni ve imla kurallarinin kullanilmiyor olmasindan dolayi sifahi anlatim esasina dayali bir metin hüviyetindedir.
Dolayisiyla günümüz okuyucu­suna kolaylik saglamasi adina mümkün mertebe sayfa düzeni, paragraf ve noktalama isaretleriyle daha anlasilir hale getirilmistir. Eserin orijinalinde dipnot kullanilmamistir. Verilen bilgilerin kaynagi gösteril­memistir. Dolayisiyla mümkün oldukça müellifin verdigi bilgilerin kaynaklari gösteril­mis ya da konuyla ilgili daha fazla bilgi edinilebilecek kaynaklara dipnotlarda isaret edilmistir.
Çalismada dipnot adina ne görülüyorsa hepsi kendi notlarimizdir. Onun için tarafimizdan ayrica bir isarete gerek duyulmamistir. Müellifin verdigi bilgiyle kaynaklar arasinda farklilik varsa ona da isaret edilmistir. Eserde sadece metinleri verilen hadislerin hepsinin ayri ayri tercüme ve ilgili kaynaklardan çikarimlari yapilmistir. Dikkat çekici bir diger husus müellifin; ayetlerin tefsirini yaparken meallerini vermemis olmasidir.
Bu eksigi dipnotta kendi mealimizden vermis oldugumuz mealle kapatmaya çalistik. Ecdadin eserlerinden birini gün yüzüne çikarmak ve genç nesilleri atalarinin ilim ve irfaniyla bulusturmak amaciyla yaptigimiz bu mütevazi çalismanin basta ögrencilerimiz olmak üzere konuyla ilgilenenler için yararli olmasini dileriz. E. ALPEREN